Zielona herbata

Jest jednym z najpopularniejszych napojów. Od wieków jest wykorzystywana jako napój leczniczy. W tradycyjnej medycynie chińskiej zielona herbata używana była jako lek poprawiający przepływ krwi, uśmierzający bóle stawów, wzmacniający odporność na choroby oraz lek odtruwający organizm. Sławny farmaceuta dynastii Tang niejaki Chen Zang lecznicze właściwości herbaty określił słowami "Każde lekarstwo jest specyficznym lekiem przeciwko jednej chorobie, ale herbata jest lekiem na wszystkie choroby".

Zielona herbata zawdzięcza swój gorzkawy smak temu, że jest minimalnie przetwarzana, inaczej niż inne rodzaje herbaty. Świeżo zerwane liście herbaciane są poddawane działaniu pary wodnej, aby zapobiec ich fermentacji, a następnie suszone.Zielona herbata zachowuje swoje polifenole w nienaruszonym stanie, podczas gdy herbata czerwona i herbata czarna tracą znaczną ich część w procesie fermentacji.Chemik Chi-Tang z Uniwersytetu Rutgers wykazał, że najwięcej katechin zawiera zielona herbata, czarna herbata zawiera jedynie 10% zawartości zielonej.

Działanie zielonej herbaty potwierdzają współczesne obserwacje medyczne, wskazujące, że zielona herbata może między innymi zapobiegać rozwojowi nowotworów, chorób neurodegeneracyjnych, miażdżycy naczyń krwionośnych i otyłości. Zielona herbata zawiera związki polifenolowe z grupy flawanoli, flawonoidów, proantocyjanidy oraz kwasy fenolowe. Większość polifenoli zawartych w zielonej herbacie stanowią flawanole powszechnie znane jako katechiny. Liczne badania wykazały, że zawarte w herbacie katechiny i polifenole mają właściwości antyoksydacyjne.Polifenole herbaty działają jako przeciwutleniacze eliminujące reaktywne rodniki tlenowe i azotowe, które działają niszcząco na lipidy, białka i kwasy nukleinowe. Polifenole herbaty mogą także ograniczać produkcję wolnych rodników. Przekonanie o wyjątkowych prozdrowotnych właściwościach zielonej herbaty sięgające starożytnych Chin potwierdzają współczesne badania epidemiologiczne wykazujące, że wśród mieszkańców Azji powszechnie pijących zieloną herbatę zapadalność na chorobę nowotworową jest mniejsza niż wśród mieszkańców krajów Zachodu. Liczne doniesienia naukowe potwierdzają pozytywną korelację między konsumpcją zielonej herbaty i jej dobroczynnym wpływie na zdrowie.

Naukowcy z Uniwersytetu Newcastle dowodzą, iż regularne picie zielonej herbaty może zmniejszać ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera, demencji i innych chorób neurodegeneracyjnych. Dużą rolę w rozwoju tych chorób odgrywają takie substancje, jak nadtlenek wodoru i beta-amyloid. Zgodnie z wynikami badań, trawienie zielonej herbaty w jelitach zwiększa skuteczność jej składników w zwalczaniu tych związków. Za ochronę przed toksycznymi substancjami odpowiadają w tym przypadku polifenole. 
Ochronne właściwości zielonej herbaty w rozwoju chorób naczyniowych serca wynikają ze znacznej zawartości polifenolowych przeciwutleniaczy. W związku z dużą zawartością wspomnianych katechin, zielona herbata posiada silne właściwości antyoksydacyjne. Potencjał antyoksydacyjny jednej filiżanki zielonej herbaty odpowiada 436 mg witaminy C i jest znacznie wyższy od czarnej herbaty.
Regularne picie zielonej herbaty obniża poziom trójglicerydów i cholesterolu, co zmniejsza zagrożenie miażdżycą. 

Polifenole herbaty hamują utlenianie LDL (frakcji "złego cholesterolu"). 
Innym, równie ważnym przeciwutleniaczem znajdującym się w herbacie jest tanina działająca antybakteryjnie oraz antywirusowo. Wspomaga ona leczenie bakteryjnych schorzeń przewodu pokarmowego oraz hamuje rozwój bakterii Helicobacter pylori.Oprócz tego napar z liści herbaty zawiera sporo fluoru, który zapobiega rozwojowi próchnicy zębów.

Uważa się, że picie zielonej herbaty sprzyja stabilizacji masy ciała i zapobiega odkładaniu się tkanki tłuszczowej. Efekt tycia jest wypadkową dwóch procesów : zwiększania się wielkości komórek tłuszczowych adipocytów oraz wzrostu ich liczby. W trakcie badań naukowych wykazano, że katechiny zielonej herbaty hamują wzrost komórek tłuszczowych oraz ich rozrastanie.

Hamowanie odkładania tkanki tłuszczowej może także wynikać z wpływu polifenoli zielonej herbaty na wchłanianie składników pokarmowych w przewodzie pokarmowym.Wykazano np., że katechiny zielonej herbaty hamują aktywność enzymów rozkładających wielocukry, co z kolei wpływa na zmniejszenie przyswajania tłuszczów w jelitach.

Konsumpcja zielonej herbaty, napoju znanego od ponad czterech tysięcy lat może stanowić ogólnie dostępny sposób na ograniczenie rozwoju chorób cywilizacyjnych.
Herbatę najlepiej kupować w specjalistycznych sklepach z mieszankami herbat.

Woda, którą zaparzamy herbatę, powinna być źródlana lub filtrowana oraz mieć odpowiednią temperaturę (60-85 stopni). Zalanie zielonej herbaty wrzątkiem powoduje, że napar staje się żółtawy i mętny oraz gorzki i cierpki w smaku.

Jeżeli herbata ma działać pobudzająco, zaparzamy ją przez 2-3 minuty, jeżeli odprężająco - nieco dłużej (3-8 minut). Nie należy parzyć zielonej herbaty zbyt długo, gdyż będzie miała ona gorzki smak. Możliwe jest dwu- lub trzykrotne zaparzanie tych samych liści. Za każdym razem odnajdziemy w niej inny smak.

 Po ostudzeniu do naparu można dorzucić kawałki zamrożonych owoców lub kostki lodu. Wtedy zielona herbata zamieni się w orzeźwiający napój na lato.