IBS - Zespół jelita drażliwego

Zespół jelita drażliwego, w skrócie IBS ( od angielskiej nazwy irritable bowel syndrome) jest jednym z częstszych problemów gastrycznych. Mamy z nim do czynienia, kiedy mięśnie układu pokarmowego kurczą się w sposób nieskoordynowany, dając zaburzenia perystaltyki. Nie jest znana konkretna przyczyna występowania zespołu jelita drażliwego, choć naukowcy sugerują wiele czynników, mogących wywoływać tę przypadłość. Czynniki mogące rozstroić układ nerwowy i pokarmowy, prowadząc w efekcie do tej choroby to między innymi stres i nadużywanie antybiotyków. Uważa się, że silny stres pogarsza objawy niezależnie od powodów schorzenia. Ponieważ zespół ten może mieć wiele przyczyn diagnozuje się go poprzez eliminację innych chorób o podobnych objawach, a potem opracowuje się leczenie. Terapia obejmuje między innymi zmiany w diecie.
Zaleca się jedzenie częstych, niewielkich posiłków. Ważne też jest, aby jeść powoli, ponieważ przy szybkim jedzeniu połyka się powietrze, co wywołuje wzdęcia i podrażnienia jelit. Powinno się starannie gryźć każdy kęs jedzenia, dzięki czemu w optymalny sposób przyswajane są składniki odżywcze w przewodzie pokarmowym. Ogólnie zaleca się dietę łatwostrawną, unikanie nadmiaru tłuszczów oraz w zależności od przewagi postaci biegunkowej lub zaparciowej dietę o niskiej lub wysokiej zawartości włókien roślinnych, czyli tzw. ubogoresztkową lub bogatoresztkową. 
Błonnik wspomaga funkcje trawienne i reguluje pracę jelit. Błonnik nierozpuszczalny ( pieczywo pełnoziarniste, otręby, morele, rodzynki, świeże warzywa i owoce, pestki dyni, słonecznika ) zwiększa masę stolca i ułatwia jego wydalanie, co jest pomocne w przypadku zaparcia. 
Rozwalniające działanie mają buraki ćwikłowe, papryka.
Pokarmy bogate w błonnik rozpuszczalny ( owies, jabłka, banany, marchew, fasolka szparagowa) wchłaniają wodę z przewodu pokarmowego, co z kolei przynosi ulgę osobom cierpiącym na biegunkę. Biegunka związana z tym zespołem może pozbawić jelita żyjących w nich dobroczynnych bakterii, dlatego warto przyjmować probiotyki, aby odbudować florę bakteryjną. Rozwojowi tych potrzebnych nam bakterii sprzyjają fruktooligosacharydy występujące m.in. w bananach, owocach łagodnych dla przewodu pokarmowego.
W przypadku mieszanej postaci zespołu jelita drażliwego każdy musi ustalić własny punkt tolerancji błonnika i stopniowo zwiększać jego dawkę, zaczynając od warzyw gotowanych na parze i obranych, startych owoców.

Produkty zalecane przy biegunkach :

pszenne pieczywo, sucharki, ewentualnie graham, drobne kasze (kukurydziana, krakowska, manna, perłowa), ryż, gotowane ziemniaki

napar z suszonych jagód, kakao na wodzie, lampka czerwonego wytrawnego wina, kisiel, galaretki, marchew gotowana, tarte jabłko

warzywa korzeniowe (marchew, pietruszka, seler), sałata, cykoria

jogurt naturalny i kefir

tofu

chude gotowane mięso i ryby

Produkty zalecane przy zaparciach :

pieczywo razowe i mieszane,

makaron razowy, grube kasze,

płatki zbożowe

otręby owsiane

surowe warzywa (sałata, pomidory, cykoria, marchew, pietruszka, seler, buraki czerwone, papryka)

kompot z suszonych śliwek, bulion warzywny, napary z ziół (mięty, pokrzywy, rumianku lub kopru)

suszone śliwki, morele, rodzynki

Niektóre zioła, jak babka płesznik bogata w rozpuszczalne włókna roślinne, mają korzystny wpływ nie tylko na zaparcia, ale i na biegunkę. Równie uniwersalnie działa nawodnienie, czyli wypijanie ok. ośmiu szklanek wody dziennie.

Aby pozbyć się męczących wzdęć dobrze jest namaczać przed gotowaniem pokarmy, które je wywołują np. brokuły, kalafior. Także fasolę należy moczyć, a następnie gotować w świeżej wodzie. Podobnie działa gotowanie na parze.
Produkty wzdymające : cebula, czosnek, kukurydza, suche warzywa strączkowe, kapusta, brokuły, kalafior, słodycze.
Alkohol, kofeina, tłuszcz, sorbitol (rodzaj cukru występujący np. w gumie do żucia), napoje gazowane to substancje najbardziej podrażniające jelita i wzmagające objawy zespołu jelita drażliwego
Objawy zespołu jelita drażliwego mogą być spowodowane nietolerancją konkretnych pokarmów, czy substancji np. laktozy. Trzeba się dowiedzieć o jaki pokarm chodzi i unikać go. W tym celu dobrze jest prowadzić dziennik spożywanych posiłków, notować co się jadło, jakie były reakcje organizmu- to pozwoli zooptymalizować codzienną dietę.
Niezależnie od diety ważna wydaje się być poprawa kontroli nad stresem, zarówno za pomocą technik oddechowych, jogi jak i aktywności fizycznej w postaci np. marszu, biegania, pływania, jazdy na rowerze itp, wyzwalających wydzielanie endorfin, mających dobroczynny wpływ zarówno na ciało jak i psychikę, oraz problemy z pogranicza obu tych sfer, jakim jest IBS.